Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Fenoui-gros
Ferula communis
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Ferulo, Furulo, Ferlo.
Noms en français : Férule commune, Grande Férule.
Descripcioun :La ferulo es uno grando erbo que se vèi sus li bord d'autorouto, mai pas soulamen. La cambo èi boutisso, li brout de flour jauno s'estacon sus la tijo en zigue-zague que pòu faire fin qu'à 2 mètre. Li fru fan de 10 à 17 mm. Pèr la subsp. communis, presentado eici, soun bourda d'uno pichoto alo pourtado pèr uno partido pu minço.
Usanço :Dins d'ùni endré (Sardegno, Marrò), la cambo èi manjado à la braso. La fau bèn faire couire autramen èi empouisounanto. Li fedo que l'esbrouton podon agué d'emouragìo. La ferulo èi bèn couneigudo que servié pèr pica sus li pichot... e pulèu, alesti d'eisino, amoula li coutèu e atuba lou fiò.
Port : Grando erbo
Taio : 2,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ferula
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 15 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Febrié à mai
Liò : Ermas
- Autorouto
- Garrigo
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Ferula communis L., 1753